Óréttlætið liggur í verðtryggingunni

Það hefur löngum verið siður Framsóknar að kaupa sér fylgi. Málefnin lenda þá ekki í forgrunni heldur að lofa fólki því að tryggja því pening. Stjórnmálaflokkur sem vill setja plástra á neysluhyggjuna. Tillaga um flata "niðurfærslu allra skulda" hljómar gott slagorð en er óábyrg stefna á tímum þar sem rætt er um hvort íslenskur efnahagur sé nélægt þjóðargjaldþroti.

Þeir sem að eru með mikil neyslulán þurfa að hagræða. Selja eitthvað af því sem keypt var í góðærinu. Sitthvað af slíku góssi er nú aftur selt úr landi. Brýnast er að vernda heimilin og tryggja að eignarhlutur fólks í húsnæði brenni ekki upp á báli verðtryggingar. Þar liggja dýrmætustu svitadroparnir.

Afnema þarf hækkanir verðtryggingar á húsnæðislánum frá því fyrir hrun. Lífeyrissjóðir þurfa líkt og lántakendur að taka á sig hluta af áhættu vegna vísitölubreytinga. Sparifjáreigendur, sem að var tryggður óskertur hlutur út úr hruninu, verða að sætta sig við að fjármagnstekjur verði skattlagðar til jafns við launatekjur.

Ríkið á ekki að afskrifa skuldir fólks sem getur borgað eða voru tilkomnar af ofneyslu góðæris. Því er greiðsluaðlögun, vaxtabætur og afskrift verðtryggingar besta lausnin. Leið jöfnuðar og réttlætis.

Lífeyrissjóðir ekki stikkfrí

Athugasemdir

[Þórður Björn Sigurðsson, 10.3.2009 kl. 08:31]

Og hvað vill frambjóðandinn gera í sambandi við gengistryggð húsnæðislán?

[Sigurður M Grétarsson, 10.3.2009 kl. 09:24]

Afskrift verðtryggignar er það sama og að afskrifa skuldir. Með báðum aðferðum er verið að gefa afslátt af lánum yfir línuna bæði til þeirra, sem eru borgunarmenn fyrr sínum skuldum og þeim, sem eru það ekki. Slíkt er álíka og að greiða öllum verkfærum mönnum atvinnuleysisbætur hvort, sem þeir eru atvinnulausir eða ekki.

Það er því engin munur á hugmynd framsóknarmanna um að afskrifa hluta skulda og því að frysta verðtryggingu. Þetta eru bara tvær mismunandi útfærslur af sömu hugmyndinni, sem koma út á það sama þegar upp er staðið. Niðurstaðan er þungur klafi á skattgreiðendur og einnig mikil skerðing tekna hjá þeim, sem fá greiddan lífeyri úr lífeyrissjóðum. Báðar hugmyndir munu dýpka og lengja kreppuna vegna gífurlegs kostnaðar en munu samt koma í veg fyrir færri gjaldþrot heimila heldur en leiðir, sem beina aðstoð fyrst og fremst að þeim, sem hafa farið verst út úr kreppunni.

[Gylfi Björgvinsson, 10.3.2009 kl. 09:42]

Afskrift verðtryggingar  er ekkert annað en afskrift skulda  bara orðaleikur  hjá þér. Jöfnuður verður aldrei öðruvísi en allir sitji við sama borð. Vonandi fara íslensk stjórnvöld að vanda sýna stjórnsýslu   

[Þórður Björn Sigurðsson, 10.3.2009 kl. 09:46]

Hvað með eigið fé fólks í fasteingum?  Hvernig á að verja það?

[Guðmundur Ásgeirsson, 10.3.2009 kl. 09:51]

Það verður samt líka að ríkja jafnræði í niðurfærslu skulda. Ef Jón og Gunna í næsta húsi fá felldar niður skuldir, þá vil ég það að sjálfsögðu líka, annars verður engin sátt og þá gengur dæmið ekki upp.

Sammála þér um afnám verðtryggingar, hinsvegar er það talsverðum vandkvæðum bundið að afnema hana einn tveir og nú. Auðveldara væri og áhrifaríkara til skemmri tíma, að leiðrétta gallana í verðbólgumælingunum sem eru löngu hættar að gefa rétta mynd af ástandinu. Ef það væri lagað myndi neysluvísitalan hrapa og þar með höfuðstóll verðtryggðra lána sem myndi strax lækka greiðslubyrðina, í kjölfarið væri svo fljótlega hægt að lækka stýrivexti talsvert mikið.

Núverandi vaxtastig byggir algerlega á fölskum forsendum og þeir einu sem græða á því eru þeir sem eiga, á meðan við sem skuldum... okkur blæðir!

[Gunnlaugur B Ólafsson, 10.3.2009 kl. 10:55]

"Frambjóðandinn" telur, Þórður, að myntkörfulánin séu flóknara mál. Þar var alltaf vitað og varað við að gætu orðið sveiflur. Gengisvísitala var 150 í maí í fyrra sem hægt er að nota sem normaltölu. Hin mikla veiking hefur gengið að nokkru til baka og er vísitalan í dag 187. Með stjórnvaldsaðgerðum og litlum gjaldmiðli er hægt að stýra þessari þróun inn í betr jafnvægi. Besta lausnin er að drífa í gegn einhliða upptöku evru enda er ESB að endurskoða neikvæða afstöðu sína til þess. Auk þess ber þess að gæta að jen og franki sem að eru oft stór hluti myntkörfulána hafa veikst um 15% frá áramótum. Sviss stendur frammi fyrir alvarlegum vanda. Mikill alþjóðlegur þrýstingur er um að hreinsa þurfi upp skattaskjól og flóttaleiðir með illa fengið fé. Líkur eru því verulegar á að svissneski frankinn lækki verulega á næstu mánuðum.

Afskrift verðtryggingar af veðsettum lánum á húsnæði, Sigurður, er ekki það sama og lofa öllum 20% niðurfellingu allra skulda. Þarna er mikill eðlismunur. Staðið er vörð um heimilin og komið í veg fyrir að eignarhluti fólks í fasteignum verði að engu. Neysluskuldir og rekstrarskuldir verða að njóta almennra aðgerða, vaxtalækkunar, greiðsluaðlögunar, vaxtabóta, sölu eigna og annars af þeim toga. Sumir hafa vel efni á að borga sínar skuldir. Með prósentuleið er verið að gefa þeim sem skuldar mest hæstu upphæðirnar úr ríkissjóði. Í stað slíkrar prósentunálgunar væri betra að hækka persónuafslátt, ef við viljum gefa eftir skatttekjur til einstaklinga.

Þetta er ekki sami hluturinn Gylfi því að það sem að er að bætast við vegna verðtryggingar eru hækkanir á ruglforsendum neysluvísitölu, en launin eru óbreyttt. Það er nægjanlegt fyrir heimilin að halda áfram að borga niður höfuðstól og vexti af húsnæðislánum. Ef við miðum við að verðbólgan hafi verið um 15% síðasta ár þá má reikna með að sú upphæð hafi bæst við höfuðstólinn. Við getum ekki horft upp á þetta óréttlæti án aðgerða.

Held að ég sé í aðalatriðum sammála þér Bofs.

[Stefán Örn Valdimarsson (IP-tala skráð) 10.3.2009 kl. 11:19]

Dálítið spaugilegt að hlusta á samfylkingarmann tala  í hæðnistón um að kaupa fylgi. Það er hægt að kaupa fylgi á ýmsan hátt t.d. með því að breyta lögum um seðlabanka á afar óvandaðan hátt til að svara einhverri meintri kröfu götunnar.

Afnám verðtryggingar er ekkert annað en niðurfærsla skulda.

Niðurfærslu leið framsóknarmanna nær líka til fyrirtækja og styrkir þar með atvinnulífið. Tillagan hefur einnig  jákvæð eftirspurnaráhrif sem er akkúrat það sem efnahagskerfið þarf á að halda.  Annar afar mikilvægur kostur við þessar tillögur er að þeir eru einfaldar.

Framsóknarmenn held ég geri sér fulla grein fyrir að þeirra hugmyndir eru ekki hafnar yfir gagnrýni og þær kosta peninga. Hinsvegar verður fólk að gera sér grein fyri því að allar raunverulegar aðgerðir til hálpar heimilum og atvinnulífi munu kosta mikið. Það þýðir ekki að krefjast aðgerða og fara svo í mínus ef aðgerðirnar kosta. Hinn valkosturinn er að gera ekkert sem er vissulega valkostur.

Ef farið er yfir tillögur framsóknarmanna þá er hún ekki eins dýr og óraunhæf sumir vilja meina.   Tillögurnar er afrakstur mikillar vinnu  margra  og þar með hóp hagfræðinga.

Gunnlaugur! það  er heppilegra að kynna sér málin áður en maður hefur uppi of stóra dóma. Hinsvegar kemur það ekki á óvart að samfylkingarmaður nálgist málin með jafn yfirborðslegum hætti og hér er gert

[Sigurður M Grétarsson, 10.3.2009 kl. 13:25]

Gunnlaugur. Bæði hugmyndin um niðurfærslu skulda og afskrift verðtryggingar ganga út frá því að gefin sé afsláttur yfir línuna á skuldum hvort, sem viðkomandi er borgunarmaður fyrir sínum skuldum eða ekki. Þetta er því engin eðlismunur á þessu heldur aðeins um að ræða mismunandi útfærslur og einnig er væntanlega verið að ræað um mismunandi prósentur þegar upp er staðið.

Hvað varðar lækkaðan eignarhlut fólks í fasteignum sínum þá er það raunlækkun fasteignaverðs, sem er ástæðan fyrir því en ekki fyrirkomulag lánanna. Við skulum hins vegar skoða það mál aðeins. Þeir, sem keyptu sína fasteign fyrir meira en 7 til 8 árum síðan eru í þeirri stöðu að bæði hefur hækkun á húsnæðísverði og almenn hækkun launa í landinu verið meiri en hækkun þeirra vísitalna, sem lán þeirra eru reiknuð í frá því þeir keyptu íbúðir sínar. Hvaða óréttlæti er það þá, sem kallar á að þeir fái afslátt á lánum sínum? Sá eignarhluti, sem þeir hafa á pappírnum séð brenna upp núna þegar raunver fasteigna hrynur hefur einfaldlega myndast á sama hátt og hann fór. Hann myndaðist vegna þess að mestan þann tíma, sem þeir hafa átt fasteignir sínar hafa þær hækkað meira í verði en nemur hækkun lánanna. Er það eðlilegt að húseigendur eigi einir að njóta ágóðans af því þegar húsnæðisverð hækkar meira en vísitölur húsnæðislánanna en að krafa sé gerð að lánveitandi taki þátt í tapinu með honum þegar dæmið snýst við?

Ég tel að afskriftir af húsnæðislánum eigi að taka mið af þróun húsnæðisverðs og vísitala lánanna frá því menn keyptu sína fyrstu íbúð og síðan viðbótum þegar menn hafa stækkað við sig frá þeim tíma. Það mun þá leiða til þess að þeir einir munu fá afskriftir, sem keyptu sína fyrstu íbúð eða stækkuðu verulega við sig á húsnæðiverðbóluárunum fyrir kreppuna. Aðrir eru einfaldlega í þeirri stöðu að húsið þeirra hefur hækkað meira í verði síðan þeir keyptu þau heldur en nemur hækkun lánanna og eru því ekkert of góðir til að greiða sín lán. Ef þeir eru í vandræðum með að standa skil á afborgunum vegna lækkaðra tekna má létta greiðslubyrði með aðgerðum eins greiðslujöfnunarvísitölu eða jafnvel að þeir fái enn meiri lækkun greiðslna meðan kreppan gengur yfir.

Stefán. Ég ætla ekki að deila við þig um að seðlabankafrumvarpið var meingallað. Í því er vald forsætisráðherra allt of mikið. Ég hefði viljað sjá breytingatillögu sjálfstæðismanna fara í gegn. Ég tel að Alþingi eigi að ráða seðlabankastjóra eftir tillögu frá forsætisráðherra. Ég er meira að segja þeirrar skoðunar að það eigi að þurfa 2/3 hluta þingmanna til að samþykkja ráðningu seðlabankastjóra. Það kallar á að ráðinn sé maður, sem bæði stjórn og stjórnarandstaða geti sætt sig við.

Hvað varðar niðurfærsluleið framsóknarmanna þá er það rangt að hún hafi aukin eftirspurnaráhrif vegna þess einfaldlega að það þarf að hækka skatta og lækka greiðslur til lífeyrisþega til að fjármagna þá leið. Við munum aldrei komast upp með að senda erlendu kröfuhöfunum reikningin. Þessi leið mun einnig draga verulega úr getu sparisjóða og annarra lánstofnana til að lána til atvinnuuppbyggingar vegna taps sína við þessa aðgerð. Þessi leið mun því þvert á móti dýpka kreppuna og lengja hana þegar upp er staðið.

Ég endurtek hér það, sem ég sagði áðan að þessi leið er álíka og að bregðast við atvinnuleysi með því að greiða öllum verkfærum mönnum atvinnuleysisbætur hvort, sem þeir eru atvinnulausir eða ekki. Menn gætu fullyrt að slík aðgerð muni auka eftirspurn í samfélaginu en þá eru menn að sleppa þeirri staðreynd að það þarf að hækka skatta til að standa straum af kostnaðinum við það.

[H.Pétur Jónsson (IP-tala skráð) 10.3.2009 kl. 14:13]

Verðtrygging er ekki lán,núna td. er mæling verðbóta í engu samræmi við verðlagsþróun,samt var hún 20% í janúar.Það mætti frekar tala um verðhjöðnun td. hefur alt  eldsneyti lækkað ,íbúðaverð hefur lækkað bílar hafa lækkað sum matvara hefur lækkað og svona mætti lengi telja.Aftur á móti hefur gengið fallið og þá aðallega vegna aðgerða þeirra sem eru að lána peninga og og er það gert með allskonar aðgerðum sem ekkert hefur verið tekið á.núna td. er verið að handstíra genginu uppávið sem er gott fyrir þá sem skulda í erlendum gjaldmiðli.Það á ekki að fella niður skuldir hjá neinum heldur gera öllum kleift að borga af sínum lánum,og til þess þarf að innkalla öll verðtryggð lán og af nema verðtryggingu á íbúðalánum fyrir fullt og allt .

vertrygging er ekkert annað en verkfæri auðvaldsins til að tryggja algjörlega sitt ílla fengna fé .Þetta er í 3 skipti sem ég geng í gegnum svona verð bólgu og vet hvað það er að sjá eignir brenna upp og lenda í höndunum á auðmönnum sem eiga verðtryggða peninga.Ég held líka að þessi verðtryggðu bréf sem erlendir fjárfestar voru að kaupa egi stóran þátt í hruninu.Verðbætur eru líka aðal verbólgu hvatinn file:///C:/Documents%20and%20Settings/P%C3%A9tur/Application%20Data/Microsoft/Internet%20Explorer/Quick%20Launch/Shortcut%20to%20%C3%BAtreikningur%20l%C3%A1ns.lnk 

þetta er utreikningur á verðtrigðu láni annars vegar er greit af því 1 sinni á ári og hinsvegar 12 sinnum á ari þá sjáið þið hvað er í gangi.

[Ragnheiður Ólafía Davíðsdóttir, 10.3.2009 kl. 16:33]

Hæ, Runnlaugur. Ég fékk frá þér póst en þú sagðir aldrei hverra manna þú værir, ekki einu sinni hvers son þú ert. Mér líst annars vel á þig og stefnumál þín. Það kemur heldur ekki fram í hvaða kjördæmi þú ert að bjóða þig fram. Svona þér til upplýsingar..... kv/R

[Jón Ólafur Vilhjálmsson, 10.3.2009 kl. 18:05]

Ég get ekki þolað það að þeir sem sína ráðdeild skuli alltaf borga fyrir aðra Það er ekkert ósanngjarnt við það að allir fá 20% niðurfellingu þeir sem skulda minna fá þá minna en þeir sem skulda meira fá þá meira og þeir sem skulda ekki neitt fá ekki neitt þeir sem áttu fé á bankareikningum fengu allt sitt.

Þessi niðurfelling er vegna þess að þeir sem skulda gerðu plön sem áttu að standast en svo hrundi allt vegna þess að ríkistjórnin svaf á verðinum, og gerði ekkert til að minka bankakerfið eða rek það úr landi.

Það er ekki sök skuldaranna þess vegna er eðlilegt að þeir fái þetta verðbólgu skot til baka á húsnæðislánin sín hvað verður um bílalán veit ég ekki en það er annar kapítuli Nú var upplýst í dag að 14000 heimili eru eignalaus og með eigið fé í mínus,

Hverskonar mannvonska er þetta að hneppa fólk í þrældóm í 30 ár eða meir, ég seigi bara við stjórnvöld skammist ykkar og komið til móts við fólkið í landinu

[Gunnlaugur B Ólafsson, 10.3.2009 kl. 18:43]

Það þarf vissulega að koma til móts við fólkið í landinu og það sem fyrst.  Vona að þeir nái sér fljótt sem að þola ekki að heyra staðreyndir um endurtekið yfirboð Framsóknar þegar nálgast kosningar.

Stefán ég las vel tillögur Framsóknar og talaði í morgun við framkvæmdastjóra flokksins um málið. Einhver hafði haldið því fram að þetta ætti eingöngu við skudir með veðlánum á húsnæði og þá væri þetta ef til vill bara örlítið hærra en ef verðbætur verðtryggingar væru teknar af. En framkvæmdastjórinn undirstrikaði að þetta væri áheit um 20% niðurfellingu allra skulda. Jafnt neyslulán sem annað. Þanni að þú þarft að skáka mér með öðru en ég hafi ekki kynnt mér málið.

H. Pétur Jónsson er langflottastur! Takk fyrir upplýsandi færslu.

Ragnheiður það urðu einhver mistök við útsendingu á mínu kynningarefni, þannig að PDF skjalið vantaði sem viðhengi. Það verður vonandi leiðrétt. Þar eru allar upplýsingar. Gott að þér líst vel á stefnumálin, takk fyrir það.

[Stefán Örn Valdimarsson (IP-tala skráð) 10.3.2009 kl. 19:46]

Ég er afar ánægður með innlegg Sigurðar M Grétarssonar. Það er gott að sjá einhverja dýpt í umræðunni. Ég er hinsvegar ekki alfarið sammála Sigurði og tel um nokkra hugsunarvillu að ræða. Sigurður telur að það sé rangt að leiðin hafi jákvæð eftirspurnaráhrif því reikninginn þurfi að greiða til baka í formi aukinnar skattheimtu og hugsanlegra skertra lífeyrisgreiðslna og þar með hverfi hin jákvæðu eftirspurnaráhrif. Það sem Sigurður horfir hins vegar framhjá er tímaþátturinn. Hin jákvæðu eftirspurnaráhrif koma til strax. Reikningurinn er síðan greiddur yfir langan tíma og vonandi á betri tímum. Í raun fæli þetta í sér að  við tökum lán hjá sjálfum okkur sem ég get ekki séð að sé verra en að taka erlend lán nema síður sé. Þetta lán gæti haft úrslitáhrif á að koma okkur upp úr dýpstu lægðinni. Vel rekin fyrirtæki fá líka niðurfellingu sem gerir þeim kleift að fjárfesta og byggja upp (fullt af góðum tækifærum á markaðinum ef til er fjármagn)  sem gæti vegið þungt í því að koma hjólum atvinnulífsins af stað og þar með eftirspurninni. Ég íteka það að allar aðgerðir sem hafa einhver veruleg áhrif á stöðu heimilinna og atvinnulífins Í DAG kosta mikið. Ekki þýðir að að byðja um róttækar aðgerðir og fá svo hland fyrir hjartað ef þær kosta. Hinn valkosturinn er að gera lítið sem ekkert (núverandi ríksstjórn) sem er reyndar valkostur sem getur vel átt rétt á sér.

 Gunnlaugur ég bið þig afsökunar á að hafa ásakað þig um að hafa ekki kynnt þér tillögurnar.  Þú hefur kannski bara ekki skilið þær? Gott hjá þér að vísa í tillögur framsóknarmanna  sem eru býsna fjölþættar og ágætlega framsettar þó svo að vissulega megi velta vöngum yfir sumum tillögunum.  Hefur samfylkingin sett fram sambærilegar tillögur?  þá er ég að tala um eitthvað annað en  smá klór eins smá úttekt úr sérieignarsjóðum, sjálfgefnar ákvarðanir um framkvæmdir á vegum ríkisins eða ákvarðanir sem þegar var búið taka um álver í Helguvík sem er reyndar hið besta mál.

[EE elle (IP-tala skráð) 10.3.2009 kl. 21:20]

Gunnlaugur, gengisvísitalan var í 110 um mitt ár 07, þegar fólk tók gengislán (bílalán eða fasteignalán) og var látið halda að þau væru hagstæð.  Og fullt af lánunum voru í JPY sem hækkaði um 130% á 15 mánuðum eftir það.  Það er mikill munur á gengistölunni 110 og 150 (sem þú miðar við).  Ég kalla þetta svik og svindl og ef við getum ekki sótt lánafyrirtækin, ættum við fólkið að geta sótt ríkið (kannski í hópmáli), þar sem yfirvöld eru ábyrg fyrir gengisfallinu.  Það var ekki fólksins verk að passa gengið, heldur verk yfirvalda.

[Sigurður M Grétarsson, 10.3.2009 kl. 21:49]

Stefán Örn. Þetta er ekki alskostar rétt hjá þér með tímafaktorinn nema hvað varðar lífeyrissjóðina. Við þessa lækkun skulda þá lækkar strax innflæði peninga í banka og aðrar lánastofnanir og það mun því strax minnka verulega getu þeirra til að lána út peninga til atvinnuuppbyggingar. Hvað varðar ríkisbankana þá eru þeir teknir yfir á núlli og ríkið þarf að leggja þeim til tæplega 400 milljarða til að þeir hafi það 10% eigið fé, sem er talið nauðsynlegt fyrir bankastofnanir. Ef inneignir þeirra eru lækkaðar með þessum hætti þarf ríkið að bæta þeirri lækkun við þetta 400 milljarða króna framlag til að þeir séu með 10% eigið fé.

Lífeyrissjóðirnir munu tapa umtelsverðu á þessu og það mun leiða til umtalsverðrar lækkunar á greiðslum til sjóðsfélaga strax eftir næstu úttekt FME á þeim. Það leiðir til þess að lífeyrisþegar hafa minna fé milli handa og það mun einnig leiða til þess að ríkissóður þarf að leggja meira til almannatrygginga vegna þess að tekjutegdar lífeyrisbætur í því kerfi munu hækka þegar tekjur lífeyrisega lækkar.

Ríkissjóður mun einnig þurfra að leggja strax til aukið atvinnurekendaframlag í lífeyrissjóði ríkisstarfsmanna vegna þess að þeir eru ríkistryggðir. Það sama á við um sveitafélögin vegna lífeyrissjóða starfsmanna sveitafélaga.

[EE elle (IP-tala skráð) 10.3.2009 kl. 21:50]

Dálitil leiðrétting: Jenið hækkaði ekki um 130% á 15 mánuðum, heldur lækkaði eða féll gengi ísl. kr. um 130 % gegn jeninu.  

[Sigurður M Grétarsson, 10.3.2009 kl. 21:55]

Stefán Örn. Það er alveg rétt að allar aðgerðir til aðstoðar illa stöddum heimilum munu kosta mikið. Það kostar hins vegar mun meira að aðstoða líka heimili, sem eru ekki illa stödd og gera alveg bjargað sér án aðstoðar. Það er þess vegna, sem allar hugmyndir um lækkun eða niðurfellingu skulda yfir línuna eru með eindæmum heimskulegar.

Það er hægt að gera mun meira fyrir þau heimili, sem eru illa stödd fyrir mun minni pening en alhliða lækkun skulda kostar með því að beina aðstoðinni til þeirra heimila, sem eru illa stödd en ekki til annarra.

Ég minni enn á að það er eðlileg samlíking við þessar hugmyndir um lækkun skulda yfir línuna að líkja því við að greiða öllum verkfærum mönnum atvinnuleysisbætur hvort, sem þeir eru atvinnulausir eða ekki.

[EE elle (IP-tala skráð) 10.3.2009 kl. 22:29]

Og, fólk vissi ekki að sveiflur gætu orðið brjálæðislegar í genginu þegar fólki var sagt að gengislánin gætu rokkað pínulítið upp og niður.  Fólk vissi ekki fremur að sveiflur í gengisvísitölu (vegna gengistryggðra lána) gætu orðið æðisgengnar, en sveiflur í neysluvísitölu (vegna vísitölutryggðra lána).  Enda helst fallandi gengi ísl. kr. (hækkun gengislána) í hendur við hækkandi verðbólgu (hækkun vísitölutryggðra lána).  Aftur, það var verk yfirvalda að stýra gengi og verðbólgu.  Fólkið á ekki að gjalda mistaka yfirvalda.

[Þórbergur Torfason, 10.3.2009 kl. 23:06]

Góður pistill Gulli. Tek undir með þér að fella niður verðtryginguna. Þar er veikur punktur sem enginn virðist þora að taka á nema Steingrímur J sem hefur lýst þessu opinberlega yfir einn stjórnmálamanna.

Að vísu lendirðu útaf í einu kommenti þegar þú ferð að tala um einhliða upptöku evru og um leið að tala um yen og franka. Af hverju ekki að skoða upptöku franka eins og evru. Frankinn er sterkur gjaldmiðill og alls ekki víst að erfiðara sé að taka hann upp einhliða en evruna sem búið er að segja okkur að gangi einfaldlega ekki. Auk þess eru verulegar blikur á lofti varðandi evru og Evrópusambandið. Það er ekkert vit í að ræða einu sinni evru við þessar aðstæður.

[JB (IP-tala skráð) 10.3.2009 kl. 23:22]

Sæll Gunnlaugur,

Ég verð að segja að mér þykir mjög miður hvernig þú talar um gengislánin og þá sem völdu þá leið. Það er eins og þú gerir ráð fyrir að allir sem hafi tekið gengistryggð lán hafi verið á neyslufylleríi og hafi átt að vita að þau myndu enda með ósköpum. Ég var búin að fylgjast með lánamöguleikum í nokkur ár áður en ég tók mitt húsnæðislán og tók mjög vel upplýsta ákvörðun um að velja gengistryggt lán. Það var fyrst og fremst vegna þess að mér fannst það grunnskilyrði að ég væri að borga höfuðstólinn niður í hverri afborgun (sem er ekki raunin með verðtryggð lán), þannig að ég væri að eignast eitthvað í fasteigninni minni. Ég var tilbúin til að þurfa að borga háar afborganir fyrstu árin og taka á mig einhverjar gengissveiflur, til þess að geta eignast eitthvað í fasteigninni minni. Ég gerði ráð fyrir þó nokkurri gengishækkun, og skv reiknivélum bankanna var þetta alltaf betri kostur en verðtryggt lán. Heildarupphæð verðtryggðs láns var alltaf svo svívirðilega há að ég gat engan veginn með góðri samvisku valið þá leið, eftir að hafa fylgst með dapurlegri baráttu Seðlabankans við að halda verðbólgunni niðri. - Það var í raun ekkert minni áhætta falin í verðbólgunni heldur en í genginu.

Mér finnst það því mjög ósanngjarnt að talað sé um að þeir sem hafi tekið gengistryggð lán hafi verið áhættusæknir og illa upplýstir. Ég kaus að búa í foreldrahúsum nokkrum árum lengur en vinir mínir sem tóku 90% verðtryggð lán, þar sem ég vildi safna upp í betri niðurgreiðslu og sleppa með að taka 70% gengistryggt lán. Ég tel mig því hafa verið að gera mitt besta til að vera ábyrg í fjármálum og valið það sem leit út fyrir að vera skynsamari leið en fólkið í kringum mig valdi.

Í dag rétt næ ég að standa undir afborgunum (eftir að hafa sorglega þurft að fyrsta afborganir af höfuðstól, - ekki létt ákvörðun) og tel mig með því vera betur stadda en marga. Ég veit þó að það er einungis skammgóður vermir, því að um leið og gjaldeyrishöftin verða afnumin fer gengið aftur til fjandans og þá verð ég virkilega illa stödd. Því er mjög mikilvægt að gert verði eitthvað í því að festa gengið á þessum erlendu lánum áður en jöklabréfin eyðileggja krónuna fyrir fullt og allt. Að heyra menn sem eru að biðja um stuðning til að komast inná þing til að hjálpa þjóðinni tala um að það skipti ekki höfuðmáli að hjálpa fólki með gengistryggð lán er auðvitað bara sorglegt.

Vandamálið er auðvitað fyrst og fremst það að það voru engir góðir og sanngjarnir lánamöguleikar í boði á húsnæðismarkaðnum. Fólk hafði um þrjá jafn slæma kosti að velja, og varð einfaldlega að vega og meta hvað þeim þótti skynsamast í stöðunni, þar sem það var enginn sem gat séð fyrir hvorki hvernig verðbólgan myndi vera, né hvernig gengið myndi þróast. Því er ótækt að gert sé upp á milli fólks sem valdi lán eftir sinni bestu samvisku, þar sem við erum öll stödd í sama fúla pittinum. Ríkið (bankarnir) þurfa auðvitað bara að taka á sig sinn part af ábyrgðinni, og svo þarf að finna leið til að gera fólki kleift að taka sanngjörn lán sem raunhæft er að standa undir.

[Gunnlaugur B Ólafsson, 11.3.2009 kl. 00:07]

Það er misskilningur hjá JB (vil sjá fólk hafa hugrekki til að skrifa undir nafni) að ég telji myntkörfulán merki einhverrar óraðsíu. Á mínu húsi er til helminga verðtryggt lán og myntkörfulán. Körfulánið er enn á lágum vöxtum og óverðtryggt.

Körfulánið verður eingöngu óhagstætt ef það er umreiknað yfir í krónur. Þannig að ef mögulegt er að selja vöru eða þjónustu, jafnvel vinna erlendis um tíma er hægt að komast út úr þeim vanda. Einnig með því að drífa í að kasta krónunni og taka upp erlenda mynt.

Hinsvegar er verðtryggða lánið alltaf að bæta á höfuðstólinn vegna verðbólgunnar. Heildarupphæðin hækkar hratt hver mánaðamót þó verið sé að borga upp lánin. Þessi þáttur er að éta upp eignarhluta fólks í húseignum.

Því vara ég við þeirri lausn sem nú er boðuð að fólk færi myntkörfulánin yfir í verðtryggð húsnæðislán Íbúðalánasjóðs. Þar eru engin tækifæri til að auka eignarhlut sinn meðan við búum við hina óréttlátu verðtryggingu.

[EE elle (IP-tala skráð) 11.3.2009 kl. 07:58]

Gunnlaugur, það sem þú segir um gengislánin gengur ekki upp fyrir fullt af fólki: Fólk sem tók gengislán um mitt ár 07 þegar genisvísitalan var lægst og þ.a.l. hækkun lánanna gífurleg.  Fólk sem hefur kannski ekkert að selja til útlanda eins og þú lýsir.  Fólk sem býr í fasteign sinni með barn/börn og hefur engan sjens á að fara úr landi og vinna um tíma þar eins og þú lýsir.  Nema bara flýja land og skilja fasteignina eftir óselda.  Og harla ólíklegt að gengisvísitalan fari aftur nálægt 110.  Þannig að gengislánin haldast dýr og langdýrust  fyrir þá sem tóku þau um mitt ár 07.  Það mundi þurfa að lækka gengisvísitöluna mikið til að fólk geti staðið undir gengislánum sem voru tekin þá.  Og þó fólki hafi oft verið sagt að gengislán hafi verið hagstæð.  Fall gengis ísl. kr. getur ekki verið á ábyrgð fólksins fremur en verðbólgan.  Þú hefur skrifað fullt af góðum pistlum, en um gengislánin er ég ósammála.

[EE elle (IP-tala skráð) 11.3.2009 kl. 09:00]

Og eitt enn um gengið:  Fyrir utan það að gengið kolféll var það líka falskt skráð/alltof  hátt skráð um mitt ár 07.  Og almenningur gat ekki vitað það.  Hins vegar voru lánafyrirtæki vopnuð þeim uppl. um að gengið væri óvanalega hátt skráð og hlyti að fara að veikjast.  Og sum fyrirtæki, eins og Avant, létu fólk ekkert vita af hættunni fyrir undirskrift samningsins.  Og þó ég sé sammála um vísitölutryggðu lánin væri óhæft að meta ekki skemmdir vegna þeirra gengistryggðu.

[Stefán Örn Valdimarsson (IP-tala skráð) 11.3.2009 kl. 10:01]

Sigurður,  það er alveg  ljóst að ef ekkert er gert munu mörg heimili og  fyrirtæki fara á hausinn. Bankarnir  fá  þá ekkert  til baka af  skuldum þessara aðila  nema eignir sem eru  illseljanlegar og þar með verðlitlar. Þessar töpuðu kröfur munu bankarnir ekki  getað lánað aftur út. Niðurfelling skulda um 20% mun eflaust hjálpa mörgum að standa í skilum og þá er spurningin hvort það geti ekki verið hugsanlegt að bankarnir  séu betur staddir á eftir. Hér koma til sömu sjónarmið og við nauðarsamninga. Það getur borgað sig fyrir lánadrottna a fella niður hluta skulda.

Lausnin kostar fjármuni en það kostar líka gríðarlega fjármuni að gera ekkert.  Hvert þrot er dýrt og sérstaklega á tímum sem þessum þar sem eignir eru verðlitlar og hvert % stig í eftirspurnarminnkun dregur verulega úr landsframleiðslunni sem á endanum lækkar  ráðstöfunartekjur heimilinna og eykur atvinnuleysið

Í löndunum í kringum okkur er verið að dæla gríðarlegum fjármunum út í atvinnu lífið til að fresta þess að hæga á niðursveiflunni. Þessar ríkistjórni átta sig á því að þó að þetta sér dýrt þá geti verið ennþá dýrara að gera ekkert. Því miður erum við ekki  í þeirri stöðu að geta beitt slíkum aðgerðum.

Tillögur framsóknamanna eru í mörgum liðum og er þessi tillaga aðeins ein þeirra en kannski sú veigamesta.  Vissulega er hægt að hafa efasemdir um forsendurnar og afleiðingarnar og þær þurfa  að skoðast betur á faglegan hátt. Mér finnst hinsvegar þessar tillögur hafa verið afgreiddar á nokkuð ódýran hátt  af mörgum og þar með af eigenda þessarar bloggsíðu. Eins og ég hef bent á áður er einn valkosturinn að gera ekkert og láta ástandið einfaldlega ganga yfir okkur.  Aðgerðir eins og að fjölga listamönnum á launum hjá ríkinu er varla lausnin. Ég skora á fólk að lesa þessar tillögur og rökstuðningin með þeim t.d. um fjármögnum á niðurfellingu skulda. Gunnlaugur var svo vænn að setja tengil á tillögurnar hér að ofan.

  

[EE elle (IP-tala skráð) 11.3.2009 kl. 10:19]

Þetta er hárrétt hjá Stefáni Erni.  Get ég bent fólki sem neitar þessu að lesa rök Marinós G. Njálssonar: Það er víst hægt að færa lánin niður (25/02/09) + Furðuheimar bílalánasamninga (27/02/09).

[Gunnlaugur B Ólafsson, 11.3.2009 kl. 10:26]

EE það er bara mín tilfinning að það séu meiri möguleikar á að það spilist vel úr myntkörfulánunum. Það er ekkert að þeim lánum nema myntin sem við þurfum að borga þau með. Það þarf að kasta krónunni og það sem fyrst.

Stefán heldur hér áfram hástemmdu yfirboði Framsóknar og vill slá 20% af öllum skuldum. Framsóknarmenn vilja meðhöndla með sama hætti lán upp á hundrað milljónir sem útrásarvíkingur tók til kaupa á snekkju og verðtryggð húsnæðislán upp á tíu milljónir sem ung hjón með þrjú börn sjá nú að eru að éta upp eignarhluta þeirra í fasteigninni. Víkingurinn fær semsagt tuttugu milljónir afskrifaðar en barnafjölskyldan með tíu milljón króna verðtryggt lán tvær milljónir. Það virðist ekki mikill sans fyrir réttlæti og jöfnuði í þessum tillögum.

[EE elle (IP-tala skráð) 11.3.2009 kl. 10:54]

Gunnlaugur, ok, bara á hvaða gengi köstum við krónunni?  Og það getur skipt meginmáli fyrir fólk sem skuldar gengislán.

Nei, það mun ekki ganga að ´glæpamenn´ fái niðurfellingu.  Það þarf að rannsaka útrásarpúkana og sakfella og sekta þá sem verða uppvísir um svik.  (Og efla mannskap rannsakenda/saksóknara).  Og ná sem mestu af horfnu peningunum.   Og þeir geta borgað fyrir sig og sín svik sjálfir.  Hins vegar eru rök Marinós G. Njálssonar um niðurfellingu sterk.  Hann lýsir því í stórum dráttum að skuldunautar lánastofnana hafi afskrifað skuldir.  Og þar liggur hundurinn grafinn að mínum dómi.  Og ég er 100% sammála Marinó að það væru svik ef lántakendur fengju ekki lánin sín lækkuð þessvegna.  Líka vorum við bara ekkert ábyrg fyrir hryllingnum.  Og ef fólk er að nota erfiðleikana sem liggja á fólkinu í landinu sem pólitíska lyftistöng er það ekki heiðarlegt og bara óhugnanlegt.  Ég er ópólitísk hinsvegar og það sem ég segi og skrfa kemur engum spilltum flokkum við.

[EE elle (IP-tala skráð) 11.3.2009 kl. 11:42]

Villa:  Ekki skuldunautar bankanna, en bankarnir fengu niðurfelldar skuldir: Ég bjó of lengi utanlands og farin kannski að ryðga stundum í orðunum.