Engin ný framboð?

Rúmu korteri fyrir kosningar bendir fátt til að ný stjórnmálasamtök bjóði fram. Hið nýja kvennaframboð er sprungið á limminu, framboð um séráherslur til úrbóta á lýðræðisskipan er ekki líklegt ef persónukjör og stjórnlagaþing eru á dagskrá, ekki er líklegt að nema tveir til þrír fyrrum Framsóknarmenn séu viljugir til framgöngu undir merkjum andstöðu við samband Evrópuríkja.

Þá er spurningin hvort að Íslandshreyfingin og Frjálslyndi flokkurinn geti náð til sín auknu fylgi í komandi kosningum. Þrátt fyrir mikla virðingu sem þjóðin ber fyrir Ómari Ragnarssyni þá eru engar líkur á að hreyfingin nái árangri. Fyrst að þeim gekk ekki betur meðan að virkjanamálin voru raunverulegt hitamál, þá er ólíklegt að fylgið verði meira á samdráttarskeiði 2009.

Sjálfseyðingarhvötin virðist vera það sterk í Frjálslynda flokknum að honum virðist ætla að takast það hjálparlaust að þurrkast út af þingi. Jón Magnússon er kominn heim og líklegt að Guðjón Arnar fari sömu leið. Fáir vita hvort Kristinn H. Gunnarsson er í flokknum eða ekki. Guðrún María tilkynnti framboð en ætlar ekki fram skömmu síðar. Spámiðill er á vettvangi og leitar að lífsmarki, en það liggur fyrir að Grétar Mar er greindastur og Sturla Jónsson efnilegastur. 

Það er því margt sem bendir til að fjórflokkurinn standi einn eftir. Það verða ekki tveir turnar og því mögulegt að mynda ríkisstjórnir til hægri eða vinstri. Það er stærsti galli okkar kosningafyrirkomulags að geta ekki kosið ríkisstjórn. Það auðveldaði málið ef að ljóst væri á kosninganótt að ef Sjálfstæðisflokkur og Framsókn næðu meirihluta að þá yrði mynduð borgaraleg stjórn og að ef Samfylking og Vinstri grænir næðu meirihluta væri mynduð félagsleg og lýðræðisleg stjórn.

Ég tel það mikilvægt fyrir Samfylkingu og Vinstri græna að bera fram lista með mögulegu persónukjöri. Sjálfstæðisflokkur hefur vísað því frá sér og pabbadrengirnir í Framsóknarflokknum þora ekki að taka áhættuna. Röðun þarf að byggja á trausti kjósenda frekar en tengslamyndun flokksforystu. En öflugur listi þarf mannaval og ég hef áhyggjur af Samfylkingunni, því að þar er meiri umfjöllun um þá sem ekki ætla að bjóða sig fram heldur en þá sem eru að melda sig til þátttöku.

Með tortryggni í vegarnesti

Björn Bjarnason og Hjörleifur Guttormsson hafa verið sammála frá upphafi nýrrar aldar, að helsta ógn Íslands sé þátttaka í samvinnu fullvalda ríkja innan Evrópu. Til þess að viðhalda hugmyndum ógnarjafnvægis úr kalda stríðinu skáldaði George Bush gereyðingarvopn upp á Írak, en þegar að það reyndist rangt þá fór hann um eins og fíll í postúlínsbúð. Allt til að rökstyðja kenninguna um öxulveldi hins illa. Sumir hafa vanist því að eiga óvini.

Um langt skeið voru sitthvor póll óvæginna átaka, þeir sem voru sigldir úr austurvegi og þeir sem gengu erinda Bandaríkjahers. Eftir lok kalda stríðsins þá sameinuðust þessir andstæðingar sem höfðu fengið tortryggnina í vegarnesti í alþjóðastjórnmálum við að skilgreina Evrópusambandið bæði ógn og óvin íslenskra hagsmuna. Í stað þess að hjálpa til við að skilgreina það sem betur má fara í evrópskri samvinnu er leitað að öllu sem vakið geti ótta. 

Björn Bjarnasom heldur því fram á síðu sinnni í gær að ein helsta osök efnahagshrunsins sé aðildin að EES samningnum. Undir þetta tekur Hjörleifur Guttormsson í færslu á síðu sinni. Evrópuandstæðingar endurteka klisjuna síðan nógu oft, þar til að það fer að verða möguleiki að einhver trúi. Þó þessir frændur mínir fari mikinn og sameinist í þessu máli þá skynja ég ekki ógn af þessari samvinnu þjóða og er ósammála slíkri sögutúlkun.

Ísland og Noregur eru bæði í EES en fóru sitthvora leiðina síðustu tuttugu árin. Noregur beitti ráðdeild og sparsemi, undirbjó sig fyrir samdráttarskeið, á sama tíma og Ísland innleiddi óhóf og neysluhyggju. Líkt og Gylfi Magnússon hefur bent á að í stað þess að eftirlitsstofnanir stæðu vörð um hagsmuni lands og þjóðar, gengu þeir í lið með útrásinni og bönkunum. Ekkert stóð í vegi fyrir að skikka íslenska banka til að stofna dótturfélög um starfsemi sína í öðrum löndum. 

Undirbúa nýtt regluverk

Dramb er falli næst

Getur einhver bent mér á Sjálfstæðismann sem kann að iðrast? Getur einhver bent mér á Sjálfstæðismann sem kann að skammast sín? Getur einhver bent mér á Sjálfstæðismann sem viðurkennir að þeir geti gert mistök? Flokkurinn er búin að vera öll þessi ár við völd og skipið er það illa strandað að það fer ekki fram hjá nokkrum manni að siglingaleiðin var röng. Það myndi hjálpa að þeir sem að voru við stýrið tækju þátt í endurmatinu og sýndu auðmýkt.

Árni Johnsen gerðist fingralangur um árið, en þrátt fyrir fangelsisdóm komst hann ekki lengra en að segja að hann hafi gert mistök. Ekki persónuleg, heldur tæknileg. Svo virðist sem að hann hafi smitað flesta í flokknum af þessari sömu siðblindu. Enginn má viðurkenna á sig persónulega ábyrgð á nokkrum hlut, nokkurn tímann. Hannes Hólmsteinn stendur sig vel í þessu hlutverki, Davíð Oddsson stendur sig vel í þessu hlutverki og Geir Haarde var líka á þokkalegu róli með þetta hlutverk í nýlegu BBC viðtali.

Róbert Wade prófessor við London School of Economics skrifaði í sumar úttekt þar sem að hann varaði við að skuldsetning bankana væri það mikil að íslenskt efnahagskerfi væri í miklu ójafnvægi. Skýrslunni var stungið undir stól og ríkisstjórn hafði lítinn áhuga á að ræða við hann eftir hrunið, þó það hafi verið gert fyrir kurteisissakir þar sem að hann var staddur hér á landi. Nauðsynlegt var að segja honum enn og aftur að gagnrýni hans væri á misskilningi byggð. Við værum mest og best í öllu, þrátt fyrir hrunið.

Gylfi Zoega lýsti áhyggjum sínum í vikulokin að við værum ekki að gera neitt til þess að auka traust okkar á alþjóðavettvangi. Þessi hegðun að láta eins og við séum einir í heiminum og haga sér eins og óábyrgir aðilar í alþjóðlegum samskiptum gæti leitt til langvarandi lánsfjárkreppu og erfiðleika í þjóðarbúinu. Ekki stóð á hrokafullum persónutengdum árásum á hann í anda þeirra sem vita allt og geta allt. Hann væri bara að reyna að ná okkur í Evrópusambandið og væri ekki merkilegur fræðimaður eða persóna, ef út í það væri farið.

Rögnvaldur Guðmundsson hjá Frostfiski í Þorlákshöfn óttast að vegna hvalveiða tapist stórir markaðir fyrir útflutning á íslenskum fiski. Hann óttast að tapa viðskiptum við bresku keðjuna Wairtose en viðskipti við þá hafi numið milljarði á síðasta ári. Bara með þeim viðskiptum gæti tapast jafnmikið og mögulegt sé að ná út úr hvalveiðum. En auðvitað afgreiða Sjálfstæðismenn þetta sem væl, því fátt er víst glæsilegra í þeirra huga en sólóleikur Einars K Guðfinnssonar. Í þessu máli hefur þjóðremban og hrokinn meitlast í farveg algjörrar blindu.

Það væri svo yndislegt að bæta meiri auðmýkt í þjóðarsálina, ásamt því að kunna að hlusta og taka tillit.

"Íslands óhamingju verður allt að vopni"

Hún er með ólíkindum Hómsteinska dagsins, eins og hún birtist í Fréttablaðinu. Þar útatar hann forseta og forsætisráðherra aur og saur. Byrjar á þrástagli um fjölmiðlalögin sem áttu að koma í veg fyrir að "einstakir auðjöfrar" réðu fjölmiðlun í landinu. Það var einmitt vandamálið að frumvarpið var samið gegn Fréttablaðinu til að gæta hagsmuna Morgunblaðsins. Það var ekki sama hver auðjöfurinn var. Forsetinn tók ákvörðun um að vísa lagasetningunni í þjóðaratkvæði, en íhaldinu er ekki vel við lýðræðislegar leiðir til að skera úr um ágreining og því gugnuðu þeir á málinu.

Það er yndislegt að sjá hversu mikið úthald Hannes Hólmsteinn hefur í afneitun. Nýlokið er 18 ára forystu Sjálfstæðisflokks við landstjórnina og þjóðarbúið er í kalda koli. Það vottar ekki fyrir snefil af sjálfsgagnrýni, en vælt eins og smákrakki yfir því að nýju frumvarpi um Seðlabanka sé beint gegn Davíð Oddssyni. Hann lætur eins og honum sé annt um sjálfstæði bankans, en á sama tíma finnst honum eðlilegt að starfandi formaður Sjálfstæðisflokksins sé einnig bankastjóri. Maður sem að hefur í embætti sínu leikið hlutverk pólitísks vígamanns, nefnt áhugamenn um upptöku alþjóðlegrar myntar "lýðskrumara" o.s.frv.

Það er mikil góðvild af "Baugsmiðlinum" að birta þessa veruleikafirringu, því óhamingja og fráhvarf höfundar er mikið þessar vikurnar.

Ömmi og Grímur bara góðir

Í nokkur skipti gagnrýndi ég forystumenn VG á þeim forsendum að allur þeirra framgangur byggði á neikvæðninni einni saman og fátt væri um uppbyggilegar tillögur. Hafði jafnvel áhyggjur af húsmunum í þinghúsinu þegar þeir voru í hvað mestum ham í pontunni.

Nú eru þetta orðnir ábyrgir menn og gerendur. Þeim fara hlutverkin bærilega og er ég ánægður með framgöngu þeirra. Þar vil ég sérstaklega taka fram hversu Ögmundur virðist ætla að vera laginn með niðurskurðarhnífinn.

Guðlaugur Þór kom fram sem valdhafinn, sem starfaði í tilkynningastíl. Þetta sjúkrahús verður lagt niður og öll heilsugæsla fyrir norðan sameinuð o.s.frv. Ögmundur sýnir mannskapnum bara tölurnar sem þarf að ná í niðurskurði og biður um hjálp við að finna réttu leiðirnar.

Ræða eftirlaunalögin

Fingraför Davíðs

Helsti hvatamaður að eftirlaunafrumvarpinu var Davíð Oddsson. Allur þingheimur Sjálfstæðisflokks söng með í þessu stefi græðgisvæðingarinnar og sjálftökunnar úr ríkiskassanum. Það var auðvitað svo hallærislegt í betri partýum bæjarins að vera bara með nokkra hundrað kalla í eftirlaun þegar bankastrákarnir voru að fá milljónir í eftirlaun, starfslokasamninga og bónusa.

Hér sést líka að Sjálfstæðisflokkurinn var sá aðili sem vann harðast gegn leiðréttingu á þessu máli. Setja borða með slaufu á puttann til að muna það fram yfir kosningar.

Vilja afnema eftirlaunalög

Jón Baldvin ferskur

Útspil Jóns Baldvins um möguleika á framboði til forystu hefur fallið í misjafnan jarðveg. Veikindi formanns og ríkisstjórnarþátttaka hefur hamlað umræðu um nauðsynlegt uppgjör og endurnýjun innan Samfylkingarinnar. Nú er Jón búin að rjúfa þagnarmúrinn og fyrir það á hann þakkir skilið.

Telja verður ólíklegt að Jóni Baldvin takist að afla sér meirihluta fylgis fram að landsfundi. Þó hann sé leiftrandi fjörugur stjórnmálamaður og sé ef til vill á sínu besta þroskaskeiði, þá er hann umdeildur. 

Það verður að takast að "systurflokkarnir" tveir VG og Samfylking séu búnir að fara í gegnum nægjanlega endurnýjun til að gerast kjölfesta íslenskra stjórnmála á komandi árum. Tökum fagnandi krafti Jóns Baldvins og setjum hann í góðan farveg.

Samfylkingin sýni djörfung með persónukjöri

Samkvæmt áliti Eiríks Tómassonar þá mælir ekkert lagalega gegn því að framboð bjóði upp á persónubundið val í komandi Alþingiskosningum. Það hefur verið sannfæring mín að Samfylkingin hafi alla burði til að vera öflugasti vettvangur lýðræðis í landinu.

Flokkurinn hefur ekki náð að stilla upp sterkum frambjóðendum með prófkjörum og aðrir sem fúlir hafa orðið með árangurinn, leitað fyrir sér í öðrum flokkum s.s. Jakob F. Magnússon Valdimar Leó Friðriksson og nú síðast erfðaprinsinn Guðmundur Steingrímsson.

Með einhverju móti verður að tryggja það að hinn almenni flokksfélagi geti haft áhrif á röðun á framboðslista. Fátt er verra en þegar tiltölulega óvirk flokksfélög skipa uppstillinganefnd þar sem þeir stilla helst sjálfum sér í valin sæti.

Það er ekki hægt að una við það lengur að óvissa sé um heilsufarslega burði formanns flokksins til að leiða hann inn í kosningabaráttu. Þarna reynir á að Ingibjörg Sólrún hugsi um alla fleti, eigin velferð, flokks og þjóðar.

Með nýjum formanni eins og t.d. Degi B Eggertssyni, meitlaðri stefnuskrá og persónukjöri, þá gæti flokkurinn átt sviðið. Góð blanda af persónulegum metnaði frambjóðenda að kynna sín stefnumál og styrkja innviði skipskrokksins, félagslegt lýðræði.

Lýðræði eða ættarlaukar

Sjálfstæðisflokkurinn hafði þann möguleika að skapa sér hlýlegri og lýðræðislegri ásjónu. Slíkt hefði náðst með kjöri Þorgerðar Katrínar eða Árna Sigfússonar til formanns.

Hann velur nú að fara í gamla farið. Velja réttu ættarlaukana og viðhalda hefðinni að matreiða sannleikann í bakherbergjum. Koma síðan á landsfund og klappa fyrir formanninum.

Ætli það hafi ekki verið hægt að finna neinn Ólaf Thors sem hefði getað verið fyrst og svo kæmi Bjarni Ben í framhaldi? Það hefði verið svona réttari söguskýring. 

Þorgerður Katrín ekki í formannskjör

Auðurinn er í ullinni

Eftir bankahrun leitar athygli í eldri bjargræði þjóðarinnar. Ein er sú afurð sem vissulega væri hægt að selja í skipsförmum. Það er íslenska lopapeysan í sauðalitum með klassísku mynstri.

Jafnvel mætti framleiða líka fingravetlinga. Ragnhildur amma mín seldi áratugum saman vetlinga með stjörnu í Rammagerðina. Prjónaveldi hennar skapaði henni fjárhagslegt svigrúm.

Hún útbjó stroffið í prjónavél og man að ég hjálpaði henni eitthvað við að græja til vélina þegar sjónin var farin að daprast. Hún sagði í fullri alvöru; "Gulli minn þú ættir að kaupa þér prjónavél".

Henni var annt um efnahag minn og sá þarna leið sem myndi tryggja hann til langrar framtíðar. En á þessum árum var staðan metin þannig að ég myndi ekki skora nein stig með því að segjast eiga prjónavél. En nú stendur mér nok á sama um ímynd karlmennskunnar. Viðurkenni fúslega að ég hef gaman af Mama mia og væri alveg til í að eiga prjónavél í bílskúrnum.