Þjóðgarðurinn Hafnarnesi

Í miðhálendisskipulagi og þingsályktunartillögu um stofnun Vatnajökulsþjóðgarðs er gert ráð fyrir að þjónustumiðstöð við ferðamenn verði að Stafafelli í Lóni. Markmið náttúruverndar er að varðveita landfræðilegar og sögulegar heildir. Hinn forni kirkjustaður með sitt víðáttumikla fjalllendi sem afmarkast af jökulám og vatnaskilum uppfyllir öll skilyrði til að verða eitt af helstu útivistarsvæðum landsins. Þar að auki hefur það verið skipulagt sem griðland göngumannsins með tjald- og skálasvæðum, göngubrúm og stígum.

Það var því eðlilegt að óskað væri eftir viðræðum við þinglýsta lögaðila hins 400 ferkílómetra lands, sem ríkið sannarlega seldi árið 1913 um möguleika á að Stafafell í Lóni yrði innan hins ótrúlega víðáttumikla þjóðgarðs sem áformaður var umhverfis Vatnajökul. Einn útgangspunktur í undirbúningnum var og er að ríkið áformar ekki að kaupa nein lönd. Því hlítur það að vera eðlilegt að landeigendur geri engu að síður kröfu um að hafa ávinning af samningi um að láta sitt land inn í þjóðgarðinn.

Í því ljósi settu landeigendur fram þrjú skilyrði fyrir þátttöku í frekari viðræðum við ríkið fyrir um tveimur árum. 1. Ein af fimm aðalþjónustumiðstöðvum (gestastofum) Vatnajökulsþjóðgarðs yrði byggð á Stafafelli. 2. Landeigendur héldu öllum tekjum af ferðaþjónustu á svæðinu og 3. Verðgildi jarðarinnar yrði ekki skert með hugsanlegum samningi. Þessi skilyrði fékk ráðuneytisstjóri í vegarnesti inn í ráð og nefndir sem voru að fjalla um þetta mál.

Aldrei kom neitt formlegt svar við þessu eða að farið væri í neinar alvöru viðræður á þessum forsendum. Áhugaleysið eða sinnuleysið gagnvart þessari sögulegu, landfræðilegu og útivistarlegu einingu kom vel fram í stórri skýrslu um Vatnajökulsþjóðgarð sem birt var á síðasta ári. Þar er ekki minnst einu einasta orði á Stafafell í Lóni, þó hundruðir af minni spámönnum allt í kringum jökulinn væru nefndir til sögunnar. Einhverra hluta vegna hafði mikilvægi þessa svæðis ekki ratað inn á síður þessarar skýrslu. Sveitarfélagið hefur heldur ekki dregið fram sérstöðu þess og mikilvægi.

Náttúruverndar- og ráðuneytismenn lögðu áherslu á mikilvægi þessa svæðis og vilja sinn til að byggja eina af þessum meginstöðvum í Lóni. Meðal annars var sú hugmynd viðruð að Stafafall frá fjöru til fjalls myndaði einn af þremur fótum þjóðgarðsins ásamt Skaftafelli að viðbættum Skeiðarársandi og Jökulsárgljúfrum alla leið til sjávar að norðan. Ráðuneytismenn viðurkenndu þó að mikill þrýstingur væri frá sveitarstjórn Hornafjarðar að fá meginstöð eða gestastofu staðsetta á Höfn.

Nýlega, þann 10. nóvember á afmæli Kirkjubæjarstofu kemur það fram í máli Þórðar H. Ólafssonar starfsmanns stjórnar Vatnajökulsþjóðgarðs að samkomulag hafi náðst um að staðsetja gestastofu í landi Hafnarnes en það er í eigu sveitarfélagsins. Jafnframt tekur hann fram að stefnt sé að samningi við ferðafélagsdeild um landvarðamiðstöð í Kollumúla, sem þá væntanlega verður útibú frá gestastofunni á Höfn.

Atvinnuhagsmunir sjávarþorps virðast því hafa orðið ofan á, en ekki forsendur þeirra sem koma til að njóta náttúrunnar. Þurfa upplýsingar og þjónustu við upphaf útivistar og gönguferða. Umhverfisráðuneytið hafði lýst því yfir að það kæmi ekki til greina að staðsetja gestastofuna á Höfn. En nú er henni ætlaður staður skammt innan við pípuhliðið, þar sem gera má ráð fyrir að verði hugsanlegt byggingarland Hafnar. Áherslan er á þjónustu við bílaumferð en ekki göngufólk.

 

 

 

 

 

 

 

Það sem gerir málið enn pínlegra fyrir umhverfisráðuneytið og náttúruverndaráherslur er að áformin ganga út á að velja henni stað miðað við að hún verði rétt hjá leið 3 af þremur möguleikum við breytingar á legu þjóðvegar eitt um Hornafjörð. Vegagerðin mælir með leið 1 vegna þess að hún hafi minnst umhverfisrask í för með sér, en leið 3 hefur mest umhverfisáhrif og mun valda verulegu raski á leirum í firðinum. En mikið skal gert til að hugmyndin um aukna atvinnu á Höfn og að tryggja bílarennslið að geststofunni.

Það er álit landeigenda Stafafells í Lóni að þetta bendi til að áherslur útivistar og náttúruverndar ráði ekki för við undirbúning Vatnajökulsþjóðgarðs. Þeir sjá auk þess engan ávinning miðað við núverandi forsendur af þátttöku í þessu ferli og hafa ákveðið að slita öllum viðræðum við ríkið um þetta mál. Þeir munu halda áfram að vinna þeirri hugmynd brautargengi að þarna verði einkarekið útivistarsvæði og leita eftir samstarfi við fjárfesta um uppbyggingu þjónustumiðstöðvar í hinni fögru sveit.

Samkvæmt áreiðanlegum heimildum þá gengur ríkinu treglega að ná samningum við landeigendur um að láta land til þjóðgarðsins. Enda verður það að segjast eins og er að ekki er gert ráð fyrir því að þeir gegni neinu hlutverki í öllum þeim stjórnum, nefndum og ráðum sem skipaðar hafa verið til að fara með stjórnsýslu í þjóðgarðinum. Ég tel það vera brýnt fyrir landeigendur sem eiga land umhverfis jökulinn og áætlað er að taka inn í þjóðgarðinn að sameina áherslur sínar og hagsmunagæslu.

Myndirnar sýna staðsetningu gestastofa og landvarðamiðstöðva, þegar enn var gert ráð fyrir að þjónustumiðstöðin verði á Stafafelli í Lóni, göngubrú sem vígð var 2003 og gerði land Stafafells að samfelldu útivistarsvæði og neðst eru sýndar þrjár möglegar útfærslur á tilfærslu hringvegar við Hornafjörð og gestastofa áætluð við Hafnarnes, hjá þeirri leið sem hefur hinar alvarlegu afleiðingar á fjörðinn og leirurnar. Hefði ekki bara verið betra fyrir Hafnarmenn að leggja áherslu á menningu, veitingahús, sundlaug og  konur með hatta, frekar en að ræna atvinnutækifærum frá sveitunum, sem felast í uppbyggingu náttúrutengdrar ferðaþjónustu?

"Ég er ekki skotinn í stelpum"

Strákarnir mínir tveir hafa báðir verið á frábærum leikskóla hér í Mosfellsbæ. Sérstaklega gott starfsfólk og þeim hefur líkað þar vel. Skólinn rekur starfsemi sína í anda Hjallastefnunnar. Eitt af þeim atriðum sem kenningar hennar ganga út á er að það sé æskilegt að hafa kynin að mestu aðgreind.

Við bjuggum í Bandaríkjunum fyrir nokkrum árum og þá var eldri strákurinn fjögurra ára og hann átti vinkonur í leikskólanum þar og við buðum þeim jafnt og strákunum í barnaafmæli. Það var bara sjálfsagt og eðlilegt. Í framhaldi kemur hann aftur í þessa kynaðgreiningu sem að á að gera stelpurnar ákveðnar og sjálfstæðar, strákana mjúka og samvinnuþýða.

Nú er hann fjórtán ára en fram að tíu ára aldri voru stelpur meira og minna óæskilegur kynstofn sem lítil eða engin samskipti voru höfð við. Það er mitt álit að þessi neikvæða afstaða til stelpna hafi verið út af þessari aðgreiningu kynjanna. Strákarnir voru líka síður en svo mjúkir, gengu milli húsa með byssum og sverðum. Veit ekki hvort þessi stefna bjó til ákveðnari stelpur.

Nú er yngri strákurinn farin að spá töluvert í hvað felist í því að vera strákur og stelpa. Hann talar mikið um að hann langi að eignast systur. Mamman er eina daman á heimilinu og hann langar greinilega að eiga meiri samskipti við stelpur. En tekur jafnframt skýrt fram að hann sé ekki skotinn í stelpum.

Ég er ekki sannfærður um aðgreiningu kynjanna samkvæmt Hjallastefnu. Finnst að kynin eigi í aðalatriðum að vera saman sem eðlilegur hluti af undirbúningi fyrir heilbrigði í samskiptum. Hinsvegar getur verið æskilegt að hafa stráka og stelputíma, til að vinna gegn einhverjum staðalímyndum.

Traustsyfirlýsing til Varmársamtakanna

Nú er erilll í búðum Varmársamtakanna, blaðaútgáfa og aðalfundur þann 19. nóvember. Samtökin eru íbúa- og umhverfissamtök sem að hafa verið í forystu um aukna aðkomu almennings að þróun bæjar og byggðar. Félagar okkar á ritstjórn Morgunblaðsins hafa talað um vakningu og skorað á bæjarstjórnir að vinna með þessum öflum í þjóðfélaginu, frekar en á móti þeim. "If you can´t beat them join them".

Það er því ánægjuefni að Bjarki Bjarnason sagnfræðingur/rithöfundur virðist hafa áhuga á því að vinna að starfi samtakanna og gefa kost á sér til stjórnarsetu. Í Mosfellingi hefur hann sett áhersluatriði sín á blað í tíu liðum. Það sem að er athyglisvert er að átta af þessum atriðum hafa nú þegar verið rædd sem áhersluatriði samtakanna. Þannig að annaðhvort er hann svona samstíga meginlínum samtakanna eða hann hefur ákveðið að gera áherslur þeirra að sínum.

Að skilgreina framtíðarhlutverk Brúarlands hefur jafnframt verið áhugamál mitt lengi og sendi ég erindi til menningarmálanefndar um það efni fyrir mörgum árum, án svars. Ég held að það séu fáir búnir að kaupa hugmyndir um ævintýragarð á milli Varmár og Köldukvíslar. Flestir trúi ég að vilji einbeita sér að verndun og eflingu Varmársvæðisins.

Útiloka ekki að ég geti stutt Bjarka til stjórnar, nái hann að sannfæra mig og aðra um að hann sé opinn og einlægur í ásetningi sínum um að vinna að vexti Varmársamtakanna. Íbúalýðræðið þróast best ef blandað er saman heilindum og kærleika inn í skynsemi og skipulagshyggju.

Skora á Mosfellinga alla að ganga í samtökin, gefa kost á sér til ábyrgðar, taka þátt í uppbyggingunni og láta samtökin verða enn sterkara afl umhverfisverndar, íbúalýðræðis og gróskumikils mannlífs.

Slæmt í dreifðri borg torfærujeppana

Hef oft verið að hugsa um það hversu lítil fyrirhyggja er í skipulagsmálum hér á landi varðandi þann þátt að hin dreifða byggð kallar á gífurlegan bílisma, sem byggir á takmarkaðri auðlind. Fyrst að borgin var ekki byggð í tengslum við öflugar æðar almenningsvagna, þá verðum við að leggja mikla áherslu á þáttöku í þróun einkabíls sem byggir á umhverfisvænni og endurnýjanlegri orku.

Hef verið síðustu mánuðina að skoða af og til spennandi eyðslugranna en svala smábíla. Langar að fjárfesta í einum slíkum, með eyðslu um eða innan við 5L/100 km. Þar hef ég verið spenntur fyrir hinum nýja Fiat 500 bíl, en hann er afrakstur flottrar hönnunar. Ókosturinn er að hann fæst bara tveggja dyra. Nú er ég orðin svolítið spenntur fyrir Daihatsu Trevis. Hann er fjögurra dyra og uppgefið, 4,6 L/100 km með þriggja sílindra vél, en alveg þokkalega sprækur.

Bíllinn verður að hafa karakter. Ef til vill eru þeir fleiri smávaxnir og svalir, en áðurnefndar tvær gerðir. Trúi því að það verði eitt af viðmiðum kynþokka á næstu misserum hvort þú ert á flottum smábíl. Stórir steravaxnir jeppar inn í borgarakstri er auðvitað bara bilun!

Eldsneytisverðið á enn eftir að hækka

... í kringum kirsuberjatré, kirsuberjatré

Settum seríu á kirsuberjatréð í kvöld til að láta síðustu færslu ekki vera bara orðin tóm. Ekki var verra að fá hvatningu frá Hrönn Laugarvatnssystur. Skora á hana að birta mynd af sér í ljósadýrðinni þegar hún er búin að kveikja. Það stefnir því í ljósanætur í görðum út um allan bæ. Myndin er af okkur Helgu þar sem við erum orðin þokkalega sátt við uppsetninguna.

 

Tökum til seríurnar og lýsum upp!

Vorum einmitt að spá í að smella einni seríu með hvítum perum á kirsuberjatréð fyrir framan stofugluggann. Það er ekkert að því að lýsa aðeins upp í skammdeginu. Myrkrið getur verið svolítið þrúgandi í snjóleysinu. Hinsvegar er ég á móti því að vera böggaður með auglýsingaflóði og að hvatt sé til kaupæðis í nóvember. Desember er meira en nógu langur tími fyrir gullkálfinn.

Aðventuljós komin út í glugga í Eyjum

Blóm vikunnar

Í gamni og alvöru hefur verið sagt að skipta megi líffræðingum í tvo hópa; sloppalíffræðinga og stígvélalíffræðinga. Þeir vinna sem sagt annars vegar á rannsóknastofum eða athygli þeirra beinist að lífríkinu, umhverfinu. Minn grunnur er í lífeðlisfræði mannsins og því hafði ég lengi vel lítinn áhuga á plöntum. Hinsvegar hefur þetta verið að breytast með sífellt hækkandi aldri og auk þess verður kennari í líffræði að hafa þekkingu á þessu sviði. Því hef ég tekið töluvert af blómamyndum síðustu árin í gönguferðum á Stafafelli og langar að skreyta hausinn á síðunni með nýju blómi vikulega. Byrja hér á einni plöntu sem að er mér hvað kærust, enda vex hún bara á Austurlandi og nefnist Gullsteinbrjótur.  

Hvað með skuldir heimilanna?

Ríkið hefur með auknum tekjum verið að koma í plús. Nú á að tryggja grundvöll sveitarfélaganna. Hvar er viljinn til að styðja við þann hlekk sem að er mest skuldsettur þ.e. heimilin í landinu. Nú er nýbúið að hækka stýrivexti og vextir á íbúðalán hafa hækkað um þriðjung hjá bönkunum. Samfylkingin þarf að koma þarna sterk inn, snúa við þróun íhaldsáranna sem endalaust bætti aðstöðu fjármagseigenda og skapa fjölskylduvænt samfélag með auknum barna og vaxtabótum.

Ríkið mun veita aðstoð við skuldagreiðsluna

Aukin umferð milli Evrópu og Egilsstaða

Fréttir eru af vaxandi umferð um Keflavíkurflugvöll. Töluvert styttra flug er milli Egilsstaða og meginlandsins. Yfir 90% ferðamanna koma til landsins til að njóta íslenskrar náttúru. Því ættu að liggja miklir vaxtamöguleikar fyrir Austurland með alla sína náttúrufegurð í sameinaðri Evrópu. Iceland Express var með flug tvisvar í viku beint frá Kaupmannahöfn síðasta sumar og verður líka næsta sumar.

Uppsprettur kærleikans

Fór í morgunmessu hjá séra Ragnheiði í Lágafellskirkju. Góð og innihaldsrík samverustund. KK og Ellen tóku nokkur lög sem gerði athöfnina enn fallegri. Á allra sálna messu, sem er í dag er látinna minnst. Ragnheiður fjallaði um ömmu sína sem var henni uppspretta og efling góðra eiginleika, jákvæðni og kærleika. Hún hvatti fólk til að minnast þeirra sem hefðu reynst fólki haldreipi og fyrirmyndir. Kærleiksríkar fyrirmyndir. Hugurinn ráfaði til minninga um ömmur mínar, Kristínu og Ragnhildi, fólksins í Hraunkoti o.fl.

Í raun eigum við öll þetta val að vera farvegur kærleikans. Við erum samfélag og erum allt lífið að hitta á fólk sem að hefur jákvæð áhrif á okkur. Því er haldið fram að sérstaða Íslendinga í trúmálum sé sú að langflestir aðhyllast hina lútersku þjóðkirkju. Ef kirkjan vill gegna mikilvægu hlutverki í samfélaginu þá þarf hún að skapa möguleika á að hinn almenni kirkjugestur upplifi sig áhrifamann í söfnuðinum. Kirkjan er að fikra sig inn á slóð opnunar hjartans. Í stað þess að mæta til messu líkt og ég kynntist í bernsku með óttasvip og erfðasyndina á bakinu er áherslan að færast á næringarríka samverustund.

Þarna liggja möguleikar kirkjunnar til að vaxa og dafna. Festast í sessi sem mikilvægt hreyfiafl í samfélaginu. Ástarmiðstöð, kærleiksmiðstöð, mannræktarmiðstöð. Farvegur næringarríkra samskipta, uppspretta inntaks og vegarnestis. Í ljósi þessa samfélagslega hlutverks finnst mér það við hæfi að hinn almenni meðlimur safnaðarins sé gerður að þátttakanda í tilhögun uppbyggingar á miðstöð safnaðarlífsins, nýrrar kirkju í miðbæ Mosfellsbæjar. Slíkt hús verður sem hljómandi málmur eða hvellandi bjalla, ef ekki er leitað eftir því að hún verði vegur kærleika allra sálna safnaðarins.