Jón Klisja

 

Mikið er ég orðin leiður á að horfa upp á fýlusvipinn á honum John Cleese út um allt. Hver eru skilaboðin? Maður rekst á Jón sem andlit á hliðarborðum netsíðna, sér hann í sjónvarpinu hvern dag með látbragð sem á að vera fyndið, út í banka er Jón í mannsstærð út á gólfi og á plakötum upp um alla veggi. Eru skilaboðin þau að Kaupþing sé alþjóðlegur banki sem hefur efni á að kaupa dýra erlenda leikara?

Fyrsti viðskiptareikningurinn minn var í KASK á Hornafirði og gengdi því hlutverki að þar voru færðar til bókar greiðslur fyrir þau fáu lömb sem ég átti sem barn og unglingur. Stofnaði svo bók í Búnaðarbankanum þegar leiðin lá í Menntaskólann á Laugarvatni í lok áttunda tugar síðustu aldar. Síðan hefur maður meira og minna fylgt með í gegnum nafnabreytingar og sameiningar.

Man eftir því að einhverntíma upp úr tvítugu var ég á stórdansleik í Sindrabæ á Höfn. Þá var nýlega byrjað að selja áfengi á bar í félagsheimilinu, en ekki lengur þörf á að pukrast með slíkt undir borðum og hugsanlega rennbleyta sig í klofinu við að blanda. Nauðsynlegt að fá sér örlítið í tána til að hafa hugrekki í samskipti við göfugra kynið. Ég fer því á barinn með þykkt veski, sem var þó lítið annað en ávísanahefti, greiðslumáti þess tíma.

Falleg stelpa, með sumarvinnu í Landsbankanum stóð við hliðina á mér. Þegar hún sér mig skrifa á grænt blaðið með sáðmanninum, tákni Búnaðarbankans, segir hún snöggt, um leið og hún sveiflar hárinu; "Ój, ertu í beljubankanum?". Það þótti nefninlega dálítið fínt að vera að vinna í Landsbankanum á Höfn. Afgreiðsludömurnar þar voru þær einu, fyrir utan lögguna, sem gengu um í einkennisbúningum.

Þannig að ég skil af biturri reynslu að ímynd banka skiptir máli, en sagt er að allt fari í hring og er ímynd ræktunarmannsins nokkuð verri en þetta bruðl og heilaþvottur með John Cleese?

Fyrirfram gefin niðurstaða

Árni Mathiesen gagnrýnir spurningar Umboðsmanns Alþingis og finnst þær benda til að hann hafi fyrirfram gefið sér niðurstöðu. En umsækjendurnir sem metnir voru hæfastir og eru búnir að vísa máli sínu til umboðsmannsins voru einmitt ósáttir við að reynsla þeirra og menntun fengju ekki vigt af því að stjórnmálatengsl gáfu fyrirfram gefna niðurstöðu.

Þegar farið er yfir rök ráðherra er eðlilegt að kryfja þann þátt sem lítur að mati á hvernig reynsla af því að vera aðstoðarmaður ráðherra gefur sambærilega reynslu og af dómarastörfum, en ráðherra hefur sett það fram til að verja ákvörðunina. Það er ekki sterkur leikur hjá Árna að ætla umboðsmanni annað en heilindi.

Hálfspillt eða alspillt

Þróunarfélag Keflavíkurflugvallar er gagnrýnt í skýrslu Ríkisendurskoðunar fyrir "óheppileg" tengsl manna báðum megin borðs, seljenda og kaupenda við ráðstöfun eigna. Ekki verður fram hjá því litið að flokksskírteini virðast hafa verið í meira vægi en margt annað í þessu ferli.

Komist er að þeirri niðurstöðu að félaginu hafi verið heimilt að selja eignir enda stofnað til þess. Einnig er því haldið fram að hagsmuna ríkisins hafi verið gætt. Eftir stendur sú áleitna spurning að þó að ekki hafi verið nauðsynlegt að selja í gegnum Ríkiskaup að þá sé fylgt meginviðmiðum um opin útboð og þannig gera slík kaup öllum aðgengileg.

Styð félaga Bjarna Harðarson heilshugar að vekja athygli á þessu máli og held að hans nef fyrir réttlæti sé næmt í þessum efnum. Hann bendir á að það sé spurning hvort að Ríkisendurskoðun sé rétti aðilinn til slíkrar úttektar. Ef til vill hefði Umboðsmaður Alþingis getað metið siðferðileg álitaefni, eins og það að allri þessari framkvæmd er haldið innan lokaðrar klíku.

Ekki skylda að bjóða eignir út

Lífrænn áburður

 

Góður búmaður hagræðir og leitar tækifæra. Talað er um það sem eitthvað lögmál að matvælaverð hækki um tugi prósenta á næstu vikum. Þar er talin gengisfelling upp á 30% frá áramótum og fyrirsjáanleg hækkun um hátt í 100% á innfluttum áburði. En eðlilegt er að innflytjendur og framleiðendur sýni aðhald, þannig að slíkar verðbreytingar velti ekki af fullum þunga á heimilin í landinu.

Mikið er af ónotuðum túnum í sveitum, þar sem búskapur hefur dregist saman og bæir farið í eyði. Yfirleitt er auðsótt að fá þessi tún til notkunar því eigendur vilja ekki að þau fari í órækt. Notkun tilbúins áburðar beinist einkum að því að hámarka grassprettu. Ná miklu magni af hverjum hektara. Lífrænn áburður hefur þann ókost að næringarefnin eru lengur að síast úr honum í jarðveginn. 

Mikið magn fellur til af lífrænum úrgangi í landinu bæði í landbúnaði og sjávarútvegi. Á bæjum eru víða til rúllur af heyi sem að er orðið of gamalt til að nýta og að sjálfsögðu húsdýraáburður. Mikið fellur til af lífrænum efnum í sláturhúsum og frystihúsum. Hugsanlegt er að einhverju af þessu megi breyta í form sem að hentar til dreifingar á tún.

Lífrænn áburðar er hægvirkari þar sem næringarefnin losna í réttu hlutfalli við virkni örvera sem eru að brjóta niður hin lífrænu efni. En lífrænn áburður hefur ýmsa kosti umfram tilbúin. Lífrænn áburður bætir jarðvæginn og geri hann ríkari af næringarefnum, sem að skilar sér í aukinni þéttni næringarefna í grasinu og afurðunum.

Vatn binst betur í jarðvegi ef notaður er lífrænn áburður og er því aðgengilegt plöntunni lengur (minni líkur á ofþornun) og minna af næringarefnum skolast burt með rigningarvatni. Lífræn efni bæta virkni rótarsveppa sem stuðlar að betri upptöku næringarefna. Einnig er meiri virkni bakterí og maðka sem bæta jarðveginn.

Nóg er til af túnum og þó sprettan á hektara væri ekki jafn mikil, þá fást næg hey til og hollari vara. Sennilega gæti aukin notkun lífræns áburðar einkum átt við í sauðfjárbúskap og kjötframleiðslu, þar sem að mjólkurframleiðsla byggir trúlega á kraftmiklu heyi. En þegar horft er til bættrar næringar, þá gæti aukin notkun lífræns áburðar einnig átt við um mjólkina.

Bandaríkin 2,2% vs Ísland 15%

 

Það er torskilið að bandarískur seðlabanki bregðist við þrengingum með því að lækka stýrivexti í 2,2% en íslenskur seðlabanki bregst við sömu þrengingum með því að hækka þá í 15%. Enn eitt heimsmet Íslendinga! Hér virðist um örvæntingarfulla skammtimalausn að ræða. Það verður fyrirtækjum og heimilum dýrkeypt að halda úti þessum gjaldmiðli.

Þó að ég telji það rétt mat hjá ríkisstjórninni að vera ekki að bregðast við óróleikanum fyrir páska með yfirlýsingum um inngrip. Slíkt hefði getað skapað enn meiri óvissu. Margt bendir til að markaðir hafi nú róast verulega og þá er kominn tími til að ríkisstjórnin geri áætlun um að koma hér á eðlilegu fjármálaumhverfi og vaxtastigi.

Ein leiðin til að innleiða stöðugleika og traustari gjaldmiðil er aðild að ESB og að taka upp evru. Hún er nærtækust, en ef vilji er að fara einhverja fjallabaksleið, þá förum við hana. Þessi hávaxtastefna mun murka lífið úr rekstri og nýsköpun í landinu. Verðum því að skilgreina langtímalausnir.

Stýrivextir hækka í 15%

Vive l’amour!

Ástamálin eru að verða það fyrirferðarmikil hjá´Frakklandsforseta að í nýlegum kosningum tapaði flokkur hans miklu fylgi. Svo virðist sem að kjósendur vilji að forsetinn fari að einbeita sér að úrlausn á ýmsum innanríkis og efnahgsmálum. Nóg sé komið af umfjöllun um ástarsamband hans og Cörlu Bruni. En eins og sést á meðfylgjandi mynd hlítur það að vera skiljanlegt að hann tapi einbeitingu í starfi svona á meðan mesti ástarblossinn er að ganga yfir. Töluvert er til af myndefni af hinni fyrrverandi fyrirsætu og algengt er að hún sé nálægt því að vera á Evu klæðum. En lítið er talað um klám í þessu sambandi enda er sjálfsagt eitthvað til sem getur talist fallegar nektarmyndir. Myndirnar eiga eflaust eftir að hækka í verði enda glæsileg forsetafrú!

Nektarmynd af frönsku forsetafrúnni boðin upp

Evrópa, Evrópa, Evrópa

 

Fátt er rætt meira en tengsl Íslands og  Evrópu. Meðal forystumanna Sjálfstæðisflokks er málið óformlega komið á dagskrá. Mest fylgi við að hefja aðildarviðræður er innan Sjálfstæðisflokksins, en almennir flokksmenn bíða eftir forystumanni sem endurspeglar vilja þeirra. Þetta skynja þingmenn og vita að hefðbundnir frasar og þjóðhátíðarstellingar duga ekki lengur.

Það virðist ekki vera að Einar K. Guðfinnsson tali sem fulltrúi flokksmanna með væntingar í Evrópumálum í nýlegri grein þar sem hann segir að það sé offramboð á Evrópuumræðu og virðist ekki ánægður með þetta "sífur". Björn Bjarnason er þó með raunsærri nálgun og talar um nauðsyn þess að sameinast um vegvísir, ef meiningin sé að fara út í aðildarumsókn.

Slíkt framkvæmdaplan þróar síðan sjálfstæðismaðurinn Guðmundur Magnússon og nú virðast þeir vera farnir að mana hvern annan upp í þeirri sjálfsmynd að þeir séu athafnamenn í Evrópumálum. Ef það dugar til þess að þeir geti stoltir farið að vinna að hagsmunum Íslands í þessum málaflokki þá er það hið besta mál.

Guðfinna Bjarnadóttir er fram til þessa sá þingmaður Sjálfstæðisflokks sem skeleggast hefur gengið fram og lýst því yfir að Ísland ætti að sækja um aðild að ESB. Í framhaldi fékk hún skeyti frá helsta talsmanni flokksins í Evrópumálum að hún ætti enga samleið með flokknum en trúlega mun þessi yfirlýsing styrkja kjörþokka hennar meðal flokksmanna.

Andstaða vinstri grænna er að nokkru sérstök því að víðast hvar um Evrópu er stuðningur við ESB mikill meðal vinstri flokka. Mikilvægt er í framhaldi af hinni miklu umræðu sem hefur verið um þennan málaflokk síðustu vikur að fá fram hvort meirihluti er á Alþingi fyrir því að taka upp viðræður við ESB um aðild.

Nú þarf fólk úr öllum flokkum sem er fylgjandi frekari samvinnu Evrópuþjóða og að Ísland sé virkur og mótandi aðili í því alþjóðastarfi að halda uppi þrýstingi um næstu skref. Stjórnmálamenn sem eru andsnúnir ESB mega ekki þvælast fyrir lýðræðislegum vilja þjóðarinnar um aðildarviðræður. Þjóðremban má ekki standa okkur fyrir þrifum. 

Á eftir UMRÆÐUM koma ATHAFNIR og þar fer eftirspurnin vaxandi.

Þjáning, ró og friður

Ég fór ríðandi upp í Laxnes í dag Föstudaginn langa. Fékk mér bjórglas, en það var bara lítið. Kom svo til baka og sá að það var sveifla og friðarrof í öðru hverju hesthúsi. En ég fór heim fyrir kvöldmát og tók lítinn þátt í þessu. Reyndar söng ég "Fram í heiðanna ró". Þar sem að áherslan í textanum er á sköpunarverkið og kyrrðina sem að þar ríkir þá vona ég að það hafi ekki brotið reglur um helgidagafrið.

Það sem gæti þó hafa rofið næði og frið almennings í Mosfellsdal má rekja til þess að Haraldur í Andra tók undir og hann er miklu kröftugri söngmaður en ég. En það var nú bara þetta eina lag. Auk þess var hún Lilla hestakona líka og henni liggur sjaldan lágt rómurinn. Nú er ég því orðin svolítið efins um hvort að þarna hafi verið brotin lög og vanvirtur hinn kristni siður þegar maður sér að snarólöglegt er að spila bingó á Austurvelli.

Það er mikið af forpokuðum íhaldskreddum í færslu Guðmundar Jónasar "Vantrúaðir vanvirða kristna trú!" en ég er sammála meginpunkti í færslu Ómars Ragnarssonar "Skynsemi hvíldardagsins". Það er sameiginlegt flestum trúarbrögðum að taka frá ákveðna daga eða tímabil til hvíldar og föstu. Mikilvægt er að við eyðileggjum ekki það svigrúm sem tekið er frá fyrir kyrrð og að hægja aðeins á amstri og stressi dagana.

Þetta er speki sem er forn og meitluð inn í trúarbrögð og helgidagahald af nauðsyn. Þó Föstudagurinn langi hafi verið allra daga leiðinlegastur í minningunni sem barn, að þá var gott að fá einn dag á ári sem að allt var meira og minna stop. Þunglamaleg dagskrá á Gufunni o.s. frv. Hinsvegar tókst Vantrú með bingóinu á Austurvelli að benda réttilega á kjánalegt valdboð sem að er sett inn í lög. Að bingó skuli brjóta í bága við lög en ekki ýmislegt annað.

Vantrú skautar hinsvegar alveg fram hjá þeirri staðreynd að píslargangan og frásagnir henni tengdar eru að stórum hluta spurningar um meginþætti í mannlegu eðli, glímuna milli hins góða og hins illa. Krossfesting Jesú er því á vissan hátt af holdi og blóði í nútímanum. Hún opinberar grimmd og þjáningu, sem verður til þess að á mörgum heimilum er dregið í hálfa stöng. Fáninn blaktir rólega í golunni af því að þessi saga hefur sígilda merkingu og inntak.

Vantrúaðir spila bingó

Að kætast á fjósbitanum

Vinstri grænir fara mikinn í að gagnrýna ríkisstjórnina fyrir aðgerðaleysi. Vandi kjósenda er að vita ekki af áherslum þeirra í efnahagsmálum. Hvort flokksmenn eru fallnir frá hugmyndum um þjóðnýtingu fyrirtækjanna. Getur verið að meginkraftur fari í tilraunir til að fiska í gruggugu vatni og dvelja í vandamálum frekar en lausnum?

Í nokkurra dálksentimetra viðtali við Steingrím J. Sigfússon í einu blaðanna á dag komast fyrir orðin "skúffað", ótrúlega", "vandamál", "hrannast upp", "vonsvikið", "aðgerðaleysi", "ólíkindum", "slappa", "vandanum". Arrrg! Ég vona að Steingrímur ætli sér metnaðarfyllra hlutverk en að vera á launum hjá þjóðinni við að festast í einhverju eilífðarnöldri. Með því hefur hann innsiglað stöðu VG sem smáflokks sem er tækifærissinnaður í leit sinni að viðfangsefnum til að dæma og gagnrýna.

Steingrímur var ræðukóngur síðasta þings í mínútum talið en lítið var þar um vegvísa inn í framtíðina. Hvar eru hugmyndir formannsins til lausnar á efnahagsvandanum sem hann segir að þurfi að bregðast við? Maður fær á tilfinninguna að útgangspunktur í flokksstarfi sé að hugarástand vanlíðunar og pirrings skili sér sem fylgisaukning til vinstri grænna.

VG setjið aðra plötu á fóninn, þessi er orðin þreytt. T. d. "Allt fyrir ástina".

Einangruð sveit

Erfiðir fjallvegir við Eystra- og Vestra-Horn hafa um aldir einangrað sveitina Lón. Lónsheiði var lokuð stóran hluta úr vetri þegar ég er að alast upp í hinni fögru sveit. Vegur um Almannaskarð var ruddur vikulega til að tryggja að "kaupfélagsbíllinn" kæmist með vörur frá Höfn á bæina. En vegurinn að Hvalnesi gat verið ófær vegna snjóþyngsla vikum saman, en stundum var mögulegt að keyra þangað á ísilögðu Lóninu. Því varð heimilisfólk þar að birgja sig upp af vistum í kringum áramótin.

Á Jónsmessu árið 2005 voru opnuð göng undir Almannaskarð sem rufu einangrun sveitarinnar að vestan eða sunnan. Fyrir rúmum tuttugu árum var vegurinn um Lónsheiði lagður með vegagerð út fyrir Eystra-Horn um Hvalnes- og Þvottárskriður. Samkvæmt rannsóknum er það mjög kostnaðarsamt að gera þann veg þannig að líta megi til hans sem öruggs heilsársvegar. Mikið grjóthrun á sér stað niður á vegarstæðið og oft eru aftakaveður á leiðinni.

Á samgönguáætlun (vegaáætlun) 2007 til 2018 voru sett inn göng undir Lónsheiði. Ekki er vitað hversu mörg ár eru þangað til byrjað verður á þessari framkvæmd. En það hlítur að teljast brýnt verkefni að losna við slíka stórvarasama kafla á hringveginum ekki síður en að tengja saman byggðakjarna með jarðgangnagerð. Innan ekki langs tíma má gera ráð fyrir að með glæstum dyrum sitt hvoru megin verði einangrun Lónssveitar endanlega rofin. En fámennt er orðið í sveitinni og sennilega verður kaupfélagsbíllinn þá hættur að flytja pakka á bæina.

Vegi lokað um Hvalsnes vegna mikils sandfoks