Offita er hugarástand

 

Þó birting offitu sé klárlega líkamleg, sem er hægt að staðfesta með því að klípa í bumbuna eða stíga á vigtina, þá er orsökin oftast í lífsmynstrinu. Vesturlandabúar vanmeta áhrif hugans á jafnvægi í efnaskiptum. Þrátt fyrir að Bandaríkjamenn og reyndar við líka ræðum fátt meira en offitukúra með vísan einvörðungu í mataræði og hreyfingu þá breiðist faraldurinn enn sem eldur í sinu. Það sýnir okkur að við þurfum nýja nálgun.

Við stress losnar kortisól sem kallar á skyndibita og kolvetni, í djúpsvefni losna ýmis mikilvæg hormón fyrir efnaskipti, snerting og nudd losa ýmis góð efni svo sem endorfín. Góð líkamsvitund er að kunna að lifa og njóta, takast á við verkefni með áhlaupi en geta losað hugann frá þeim inn í slökun og nærandi svefn. Bókin "Franskar konur fitna ekki" undirstrikar einmitt þessa þverstæðu. Njótum án samviskubits.

Offitufaraldur á Íslandi

Helgarlagið Bubamara

Eitt skondnasta lag kvikmyndanna er Bubamara úr mynd Emir Kusturica Svartur köttur, hvítur köttur. Lagið er afurð af samstarfi við lagasmiðinn Goran Bregovic um að semja sígaunatónlist. Þessir menn eru báðir aldir upp í fyrrum Júgóslavíu, kynntust ungir í Sarajevo með háleita drauma um opnara þjóðfélag og lífstíl Vesturlanda. En við fall kommúnismans tók ekki betra við, því sundrungin bjó í þjóðernisvakningunni. Emir er serbi og múslimi. En Goran er af eins margslungnum uppruna og hægt er. Foreldrarnir frá Serbíu og Króatíu. Hann kristinn en kona hans múslimi.

Emir Kusturica er bæði þekktur sem tónlistarmaður og kvikmyndagerðarmaður. Hljómsveit hans nefnist The No Smoking Orchestra. Goran Bregovic er einn þekktasti lagahöfundur og tónlistarmaður af Balkanskaga. Lagasmíðar hans eru óvenjulegar, mótaðar af straumum úr ýmsum áttum. 

 

Góður þáttur

Utanríkisráðherra var gestur Hjálmars Sveinssonar í útvarpsþættinum Krossgötur í dag. Hún á hrós skilið fyrir að opna umræður um utanríkismál og útskýra möguleika okkar í stefnumótun. Hreinsa burt hinn dularfulla blæ sem sveipaði þennan málaflokk í kaldastríðinu og þegar stefna okkar var að mestu mótuð í Washington. Ljóst er að sjálfstæði okkar sem þjóðar hefur aukist með því að landið hefur nú eigin stefnu í varnarmálum. Virkni okkar og hugmyndavinna innan NATÓ og ESB getur gefið undirstöður fyrir frumkvæði og sjálfstæða stefnu innan hins alþjóðlega samstarfs. Þar eru ólíkar áherslur og okkar rödd þarf að vera þar og hafa vægi. Ingibjörg Sólrún var í þessum þætti sterkur fulltrúi þess sem hún sjálf hefur nefnt umræðustjórnmál.

Brot eða mistök, ásetningur eða óhapp

Hannes Hólmsteinn hefur umbreyst í hinn mannlega og bljúga prófessor, sem horfir fram á að taka upp breytt og betra líf. Það er vel. Mikilvægt að við losnum undan hinum hrokafulla valdstíl íslenskra stjórnmála, sem að Hannes Hólmsteinn og Davíð Oddson hafa verið tákn fyrir. Hann telur sig hafa orðið að liði við að gera íslenskt samfélag opnar og frjálsara. En einmitt með því að taka niður trúboðskennda Friedman frontinn innleiðir hann opnara og frjálsara samskipti. Það voru einmitt slíkir eiginleikar stjórnmálamanns sem þjóðin kunni að meta við Steingrím Hermannsson fyrrum forsætisráðherra. Að vera hreinn og beinn.

Það er þó til umhugsunar hvaða hugtök Hannes Hólmsteinn notar í viðtölum. Hann hamrar á því að hann hafi "gert mistök", að hann muni "læra af mistökunum" Þetta minnir á þingmanninn sem lenti í því óláni að gera "tæknileg mistök". Hann líkir því saman að Halldór Laxnes hafi notað sögusagnir af fólki sem efnivið í frásagnir sínar. Það er vissulega rétt. Man t.d. eftir því að 1985 þegar ég þvældist um slóðir Vestur-Íslendinga að þá var á elliheimilinu Betel á Gimli maður sem hét Eddi Gíslason og vissi um nöfn og atvik öll í smásögunni Nýja Ísland. En á slíkum munnmælasögum ríkir engin höfundarréttur og nóbelskálædið gefur þeim aukið líf og krydd. Umbreytir þeim í skáldsögu.

Hannes Hólmsteinn vann undir formerkjum fræðilegrar úttektar á æviferli Halldórs Laxness, ekki að umbreyta sögum af lífshlaupi hans í skáldsögu. Þarna er mikill munur. Í seinna tilvikinu má það vera öllum ljóst að þegar texti frá fjórtán höfundum er notaður að þá þarf að sundurgreina hvað kemur frá hverjum. Ekki er hægt að mynda út frá því nýja samfellu og láta sem að hún sé eigin sköpun. Það er ritstuldur og lögbrot. Langafi minn skrifaði um herferðir víkinga mikið fræðirit, þar sem að eru tilvitnanir í heimildir á eftir hverri setningu. Þetta var fyrir rúmum hundrað árum. Því halda skýringar Hannesar ekki vatni, að breytingar hafi orðið á lögum eða að um einhverja nýstárlega túlkun Hæstaréttar á höfundarrétti sé að ræða.

Hvort sem að gjörningurinn er ásetningur eða óhapp er hann ekki í anda almennra og alþjóðlegra viðmiða um fræðimennsku. Þar liggur kjarninn í þeim vanda sem málið skapar fyrir Háskóla Íslands og trúverðugleika hans.

Blóm vikunnar Birki

Íslenska birkið er sagt hafa þakið land milli fjalls og fjöru. Austurskógar, Stafafelli í Lóni, eru um fimmtán km frá hringveginum og þar má finna nokkuð víðáttumikið skógarsvæði. Þar eru allt að átta mtra há tré. Ingvi Þorsteinsson náttúrufræðingur sem að vann að kortlagningu á útbreiðslu íslenska birkisins sagði við mig eitt sinn að gera ætti út dagsferðir þarna inn eftir að skoða skóginn og svæðið. Á birkinu í Austurskógum vaxa sérstakar fléttutegundir, sem ég mun setja inn sem blóm vikunnar næsta fimmtudag. 

Smáþotu fyrir forseta vorn og ríkisstjórn!

Það er full ástæða til að ræða það í alvöru hvort ekki sé sú stund komin að kaupa beri litla þotu fyrir forseta vorn og ríkisstjórn. Miðað við allt og allt í kostnaði við hin miklu samskipti þjóða er það ekki það vitlausasta að eiga nothæft farartæki til að fljúga yfir sundið. Ekki síst þegar við erum orðin gild og virk í þróun sameinaðrar Evrópu. 

 

Munaði 100-200 þúsund krónum

Supersized

Mótmælin við Austurvöll sýndu vel að það þarf að minnka meðalstærð bíla á götum Reykjavíkur. Það á að nota tröllvaxna og breytta bíla á fjöllum, jöklum og stórfljótum, en umhverfisvæna smábíla til reddinga og vinnustaðaaksturs í borginni við sundin. Styð áframhaldandi stefnumótun þar sem að álögum er létt af innflutningi slíkra faratækja, lægri gjöld, frí bílastæði og fleira. Það þarf viðhorfsbreytingu.

Mótmælt við Austurvöll

Bravó fyrir Ikea

 

Á meðan sumir flýta sér að hækka vörur um tugi prósenta ætlar Ikea að halda verðinu óbreyttu til haustsins. Þannig munu listaverð standa óbreytt í eitt ár. Stöðugleiki gefur af sér stöðugleika. Hefðu olíufélögin, bændasamtökin og aðrir ekki getað lýst yfir því sama? Fyrirtækið á hrós skilið fyrir þessa ákvörðun

Í tilkynningu segir; "Í tilefni fréttaflutnings undanfarna daga, þar sem fram hefur komið að innfluttar vörur eins og húsgögn og raftæki hafi hækkað verulega í kjölfar veikingar íslensku krónunnar, vill IKEA benda á að allar vörur, tæplega 300 að tölu, sem finna má í vörulista IKEA 2008 munu ekki hækka í verði. Uppgefið verð í vörulistanum hefur verið í gildi síðan í ágúst á síðasta ári og mun áfram gilda til 15. ágúst næstkomandi. IKEA stendur við verð sín og mun þar með halda sínu lága vöruverði eins og það birtist í vörulistanum".

Felldu hann!

 

Spurði kærustu eins stráks sem að er búin að vera kærulaus þassa önnina hvað ég ætti að gera við svona dreng. Hún hefur staðið sig vel og horfði glettin á svip til hans og sagði ákveðin; "Felldu hann!". Ég og kærastinn urðum hissa á þessari skeleggu afstöðu, en þá sagði hún enn ákveðnari; "Í alvöru!". Þessi piltur tilheyrir of háu hlutfalli nemenda með væntingar um að ná 4,5 og verða hækkaður upp í 5. En fyrir nokkrum dögum var í sjónvarpi viðtal við stúlku frá Kína sem býr hér ásamt fjölskyldu sinni og er í fremstu röð sem píanóleikari og er á öðru ári í læknisfræði. Hún lýsti aganum í Kína, að ætlast væri til að allir væru með tíu, en ef þú værir komin niður í átta þá væri það ekki nógu gott.

Á kennarafundi á föstudag var rætt um nauðsyn þess að koma upp meiri stoðþjónustu í skólanum. Stundum finnst manni að skólakerfið ætli sér að draga alla yfir lækinn, því fleiri hvítar húfur sem það framleiðir, þeim mun meira af ánægðum nemendum, kennurum og aðstandendum. En stundum eru mestu heilindin fólgin í því að segja nemendum að fara og gera eitthvað annað. Koma síðan aftur þegar þau eru tilbúin til að leggja það á sig sem þarf til að ná viðunandi árangri. Hindranirnar eru ekki settar upp til að fella einhvern heldur eru það kröfur eða viðmið til að opna á enn meiri menntun og tækifæri.

Þannig var kærastan að ýta við sínum gaur. Að gerast svolítið alvarlegri og stefnufastari í að undirbúa sig undir lífið.  Kæruleysið er hjá honum og hann á að axla ábyrgðina. Frelsið er fínt fyrir kínversku stúlkuna sem nýtur þess að vera laus undan líkamlegum refsingum í skólagöngu en jafnframt nægilega öguð til að nýta tækifæri menntunar. Sumir og því miður of margir íslenskir framhaldsskólanemar misnota frelsið út í agaleysi og virðingarleysi gagnvart þeim miklu fjármunum sem settir eru í að búa þeim tækifæri til menntunar.

Móskarðshnjúkar

Gengum langleiðina á Móskarðshnjúka í dag en það er í seríu af fjöllum sem er verið að ganga á sem undirbúning fyrir Hvannadalshnjúk. Góð færð var í byrjun og upp undir miðhnjúk. Þar tók við harðfenni utan í bogalaga götunni upp í skarðið.

Ég ætlaði að reyna að sperrast á toppinn upp úr skarðinu og ná ferðafélögunum á niðurleiðinni, en kviðurnar og skafrenningur voru það snarpar þar að ég ákvað að reyna málið ekki frekar. Rokkviðurnar voru á bilinu 15-30 m/s. Skarðið er í um 700 m hæð og það var léttskýjað og mikið útsýni.

Farið verður næsta sunnudag á Þríhyrning á Suðurlandi, þar næst á Heiðarhorn á Vesturlandi, síðan þvert yfir Esjuna upp Þverfellshorn og niður Móskarðshnjúka. Það eru allir velkomnir að slást í hópinn að kostnaðarlausu, fyrir utan eigin bílkostnað.

GPS punkta af leiðinni tók Kristinn Arnar Guðjónsson jarð- og landafræðikennari, en ég tók vídeó sem gæti verið sett hér inn síðar til gamans.